Naar aanleiding van de Covid-19 uitbraak, en de daaraan gekoppelde drastische en stringente maatregelen, stelt zich uiteraard de vraag naar de sociaalrechtelijke consequenties (technische werkloosheid), alsook naar de steunmaatregelen die worden geboden naar aanleiding van deze uitzonderlijke omstandigheden.
Daarnaast dient tevens te worden stilgestaan bij de impact van de actuele omstandigheden conform het contractenrecht op de lopende overeenkomsten.
In het kader van welbepaalde overeenkomsten kunnen de actuele omstandigheden en de opgelegde maatregelen overmacht uitmaken.
Te denken valt aan overeenkomsten die betrekking hebben op activiteiten of evenementen die ingevolge de opgelegde overheidsmaatregelen geen doorgang kunnen vinden.
Overmacht in het contractenrecht doet zich voor wanneer een verbintenis onmogelijk kan worden uitgevoerd.
Geen schadevergoeding
Indien een verbintenis niet wordt nagekomen, vertaalt dit zich in principe in een schadevergoeding.
Geen schadevergoeding is echter verschuldigd wanneer de schuldenaar door overmacht of toeval verhinderd is geworden datgene te geven of te doen waartoe hij verbonden was.
Een verbintenis die niet of niet tijdig werd uitgevoerd, zal zich in geval van overmacht aldus niet vertalen in een schadevergoeding. Niemand is immers tot het onmogelijke gehouden.
Opschorting/beëindiging
Naast de impact op de eventuele verschuldigdheid van een schadevergoeding, dient tevens te worden stilgestaan bij de impact op de overeenkomst zelf indien hier geen uitvoering aan gegeven kan worden ingevolge overmacht.
Bij overmacht die tijdelijk van aard is, wordt de uitvoering van de overeenkomst geschorst.
Is de overmacht daarentegen van blijvende aard, dan is de overeenkomst van rechtswege ontbonden, waarbij de wederzijdse verbintenissen van de contractspartijen een einde nemen. Ook de tegenprestatie komt aldus te vervallen, zelfs wanneer één van de partijen haar verbintenis wel zou kunnen nakomen. Door de sterke onderlinge afhankelijkheid van de verbintenissen, verliest de overeenkomst immers haar bestaansreden.
Of een obstakel tijdelijk of definitief is, zal bij betwisting door de Rechtbank dienen te worden beoordeeld.
Het kan ook dat de uitvoering slechts gedeeltelijk blijvend onmogelijk is. In dat geval moet het gedeelte dat wel kan worden uitgevoerd, daadwerkelijk uitgevoerd worden.
Volledigheidshalve
Het hierboven beschreven regime, maakt het algemeen wettelijk kader uit, waarvan steeds - behoudens indien in strijd met dwingende wetgeving - contractueel kan worden afgeweken, reden waarom steeds nazicht van de overeenkomst in kwestie nodig zal zijn om de reële impact in te schatten.
